EŞYA HUKUKU NEDİR ?
Öncelikle eşyanın hukuki anlamdaki karşılığını belirtmemiz gerekmektedir. Eşya, ekonomik değeri olsun veya olmasın üzerinde hakimiyet kurulabilen kişisel olmayan, sınırları belli cismani varlıklardır. Hukuki olarak eşyanın şartlarını taşıyan şeyler üzerinde insanın hakimiyetini düzenleyen Medeni Hukukun dalına Eşya Hukuku denir.
EŞYA HUKUKUNA HAKİM KAVRAMLAR NELERDİR ?
Eşya hukukunun daha iyi anlaşılabilmesi için birtakım kavramların anlamının bilinmesi oldukça önemlidir.
Taşınır (Menkul) Eşya: Eşya niteliğine sahip bir şeyin bir yerden bir yere taşınması o şeye zarar vermiyor, şeyin varoluş amacına halel getirmiyor ve kanunda da aksine bir düzenleme bulunmuyorsa o şeye taşınır eşya denir.
Taşınmaz (Gayrimenkul) Eşya: Taşınmaz eşyadan anlaşılması gereken genel olarak tarla, arsa, kat mülkiyeti ve tapu kütüğünde ayrı bir sahifeye kaydedilmiş bağımsız ve sürekli haklar da taşınmaz sayılmaktadır. (Bkz. Tmk m. 704, 998)
Zilyetlik: Eşya üzerinde kurulan fiili hakimiyete zilyetlik denir. Özellikle taşınır eşyalar bakımından zilyetlik mülkiyete karine oluşturmaktadır. Başka bir deyişle Zilyet, bir doğrudan veya dolayılı olarak eşyayı elinde bulunduran kişiye denir.
Ayni Hak: Kişilere eşya üzerinde doğrudan doğruya hakimiyet sağlama hakkı veren ve herkese karşı ileri sürülebilen hak çeşidine denmektedir.
TAPU SİCİLİ
Taşınır eşyalarda zilyetliğin mülkiyete karine olduğu söylenmişti. Taşınmaz eşyalarda mülkiyet hakkını birtakım karinelere bağlamak beraberinde birçok olumsuzluğu barındırır. Bunu öngören kanun koyucu taşınmazlar üzerindeki ayni ve kişisel hakların ayrı bir sicile kaydedilebilmesi için tapu sicili oluşturmuştur.
Tapu sicili prensip olarak alenidir. Hiç kimse tapu kayıtlarını bilmediğinden bahisle iyi niyetli olduğunu ileri sürüp herhangi bir hak iktisap edemez.
Türkiyedeki tapu sicili sisteminde tüm gayrimenkul eşyalar devletin denetim ve sorumluluğu altında tutulan resmi sicillere kaydedilmektedir. (Bkz. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü)
Şekli Tapu Sicili Hukuku: Genel olarak tapu sicilinin tutulmasıyla alakalı kuralları içermekte olup kamu hukuku karakterlidir.
Maddi Tapu Sicili Hukuku: Tapu sicil kayıtlarının hüküm ve sonuçlarını inceleyen hukuk dalı olup özel hukuk karakterlidir.
